΄΄όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά΄΄
Ο Εθνομάρτυρας και πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης κατά του Τουρκικού ζυγού Ρήγας Φερραίος ή Βελενστινλής (καταγόταν από το Βελεστίνο, τις αρχαίες Φερραίς).
Ο Ρήγας (το πραγματικό του όνομα ήταν Αντώνιος Κυριαζής) διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα από τον ιερέα του χωριού του, ακολούθως μετέβει στην Ζαγορά και αργότερα στα Αμπελάκια.
Εικοσαετής κατέφυγε στον Όλυμπο, στο σώμα του θείου του αμαρτωλού Ζήρα και έπειτα εγκαταστάθηκε στο Άγιο Όρος στη Μονή Βατοπεδίου.
Αργότερα γνωρίσθηκε με την οικογένεια του Αλέξανδρου Υψηλάντη στην Κωνσταντινούπολη, όπου έμαθε Γερμανικά και Γαλλικά και ακολούθησε τον Αλέξανδρο ως γραμματέας του στην ηγεμονία της Μολδαβίας.
Στις παραδουνάβιες ηγεμονίες ανέπτυξε σπουδαία πατριωτική δράση συνέλαβε την ιδέα της απελευθέρωσης του Γένους και της συστάσεως Βαλκανικής Ομοσπονδίας.
Η Γαλλική Επανάσταση και οι νίκες του Ναπολέοντα εξήψαν περισσότερο την φιλοπατρία του, έγινε κήρυκας των αγαθών της ελευθερίας και έταξε τον εαυτό του ως πρόμαχο του ΄΄ Υπέρ απελευθερώσεως αγώνα παντός καταδυναστευομένου΄΄.
Ήλθε σε επαφή με τον Ναπολέοντα και συνέγραψε φυλλάδια, προκηρύξεις και χάρτες.
Ο Ρήγας, σαν πραγματικός επαναστάτης, στόχευε πρώτα να ανυψώσει το ηθικό των σκλαβωμένων και δεύτερον να τους δημιουργήσει την επαναστατική διάθεση και πνοή.
Για την πραγματικότητα του σκοπού αυτού χρησιμοποίησε δύο βασικά στοιχεία της επικοινωνίας.
Α. Την εικόνα (βιβλία – χάρτες)
Β. Τον ήχο (την μουσική του Θούριου).
Το 1970 τύπωσε το βιβλίο του, ΄΄Φυσικής Απάνθισμα΄΄ το 1797 εξέδωσε στην Βιέννη τους ΄΄Ύμνους΄΄ και την περίφημη ΄΄Χάρτα΄΄. Και όταν στα τέλη του ίδιου έτους αποφάσισε να κατέλθει στην Ελλάδα μέσω Τεργέστης, τα πλήρη επαναστατικών προκηρύξεων κιβώτια του περιήλθαν στα χέρια Αυστριακής Αστυνομίας και συνελήφθη με τους επτά συνεργάτες του στην Τεργέστη 19-12-1797 και παραδόθηκε με εντολή των Τούρκων στον Πασά του Βελιγραδίου.
Συνεργάτες του ήταν :
Ο Χιώτης μεγαλέμπορος της Βιέννης Ευστράτιος Αργέντης, ετών 31, ο Γιαννιώτης γιατρός Δημήτριος Νικολίδης, ετών 32, ο Χιώτης Αντώνιος Κορωνιός, ετών 27, ο φοιτητής της ιατρικής από την Καστοριά, Ιωάννης Εμμανουήλ, ετών 24, ο αδελφός του Παναγιώτης, ετών 22, ο Θεοχάρης Τουρούντζιος από τη Σιάτιστα, ετών 22 και ο Κύπριος, Ιωάννης Καρατζάς, ετών 31.
Εκτελέστηκε μαζί με τους συνεργάτες του Έλληνες Πατριώτες, με πλήρη μυστικότητα, στις φυλακές Βελιγραδίου.
Το πτώμα του ρίχτηκε στον ποταμό Ίστρο, παραπόταμο το Δούναβη. Λίγο πριν τον σκοτώσουν οι Τούρκοι είπε ο Ρήγας : ΄΄Αρκετό σπόρο έσπειρα, θα έρθει η ώρα που θα βλαστήσει, και το Γένος μου θα μαζέψει το γλυκό καρπό΄΄.
Αυτός ήταν ο Ρήγας Φεραίος, ο Πατριώτης, ο Επαναστάτης, ο Οραματιστής της Ελεύθερης Ελλάδας, ο οποίος γράφει χαρακτηριστικά στο ΄΄Θούριο του΄΄ :
΄΄Σουλιώτες και Μανιάτες
Λιοντάρια ξακουστά
Ως πότε στις σπηλιές σας
Κοιμάστε σφαλιστά.΄΄
Αντγος ε.α
Νικόλαος Φωτιάδης
Επίτιμος Υδκτής Δ΄ΣΣ
τ. Πρόεδρος Ενώσεως Αποστράτων Αξιωματικών
Νομού Ξάνθης
