…Από την περίοδο ακμής της η πόλη (1860) οργανώνεται διοικητικά με την μορφή των κοινοτήτων αλλά και με συλλόγους, ομάδες, συντεχνίες και σωματεία που προστατεύουν τα οικονομικά και εργασιακά συμφέροντα των κατοίκων .
«… Αποτέλεσμα της οικονομική ανάπτυξης (1860 – 1913) είναι η δημιουργία μιας ισχυρής κοινωνικά και οικονομικά αστικής τάξης, και εκείνης των καπνεργατών που προσδίδουν υποδομή οργάνωσης της κοινωνίας σε καλά δομημένες ομάδες και σωματεία. Η αστική τάξη αποτελείται από τους καπνεμπόρους φυσικά, τους καπνομεσίτες, τους αντιπροσώπους των μεγάλων εταιρειών και μεγαλέμπορους άλλων αντικειμένων. Δίπλα σε αυτές τις δύο κυρίαρχες κοινωνικές ομάδες, ένα πλήθος μικρομεσαίων εμπόρων και βιοτεχνών, συμπληρώνουν το μωσαϊκό των αστών της πόλης….
…Ενδεικτικό για τη ζωή των κατοίκων της πόλης είναι ίσως το απόσπασμα που ακολουθεί, από το περιοδικό Μέντωρ της Σμύρνης (1871): «Οι κάτοικοι της Ξάνθης, φιλοπάτριδες, νοήμονες και φιλομαθείς, ανέπτυξαν από τινών ιδίως ετών μέγιστον προς την πρόοδον ζήλον, ανενδότως καταγινόμενοι εις την ηθικήν προαγωγήν και βελτίωσην των κοινών και προθύμως επαρκούντες εις τα υλικάς του τόπου ανάγκας. Την διανοητικήν και ηθικήν προ πάντων μόρφωσιν των εαυτών τέκνων περί πλείστου ποιούμενοι, συντηρούσιν αξιόλογα εκπαιδευτικά καταστήματα». Έκδοση ΦΕΞ 2014 «Χώρος – Ξάνθη – Η Ζωή της αστικής τάξης στην Ξάνθη στις αρχές του 20ου αι.»
Στην Ξάνθη σήμερα λειτουργούν σχεδόν όλοι οι ναοί., Χριστιανικοί ορθόδοξοι, μοναστήρια, αλλά και χώρος των καθολικών, η Αρμενική εκκλησία, των Παλαιοημερολογιτών, του Ιεχωβά, των Ευαγγελιστών, των Πεντηκοστιανών, Τζαμιά, Τουρμπέδες και Τεκές.
Στην Ξάνθη σήμερα μπορεί να μην υπάρχουν οι κοινότητες αλλά οι κάτοικοι είναι οργανωμένοι με την μορφή των συλλόγων. Λειτουργούν περισσότεροι από 20 με διαφορετικά ήθη και έθιμα, γλωσσικά ιδιώματα και θρησκείες συνεχίζοντας να δίνουν στην Ξάνθη ένα τεράστιο πολιτιστικό πλούτο.
Μάνος Χατζιδάκις
Γεννήθηκα στις 23 του Οκτώβρη του 1925 στην Ξάνθη τη διατηρητέα κι όχι την άλλη τη φριχτή που χτίστηκε μεταγενέστερα από τους εσωτερικούς της ενδοχώρας μετανάστες. Η συνύπαρξη εκείνο τον καιρό ενός αντιτύπου της μπελ-επόκ, με αυθεντικούς τούρκικους μιναρέδες, έδιναν χρώμα και περιεχόμενο σε μια κοινωνία-πανσπερμία απ’ όλες τις γωνιές της Ελλαδικής γης, που συμπτωματικά βρέθηκε να ζει σε ακριτική περιοχή και να χορεύει τσάρλεστον στις δημόσιες πλατείες. Σαν άνοιξα τα μάτια μου είδα με απορία πολύ κόσμο να περιμένει την εμφάνισή μου (το ίδιο συνέχισα κι αργότερα να απορώ σαν με περίμεναν κάπου καθυστερημένα να φανώ).
Μ.Χ. «Βιογραφικό σημείωμα σε πρώτο πρόσωπο»
Στο πρόσωπο του Μάνου Χατζιδάκι η Ξάνθη βρήκε την προσωπικότητα εκείνη που μπορεί να την χαρακτηρίζει ως κοσμοπολίτισσα.
Η Ανατολή και η Δύση συνυπάρχει,
σαν την γλυκιά μελαγχολία της μουσικής του.
«η Ξάνθη του Μάνου Χατζιδάκι»
23 Οκτώβρη & κάθε Οκτώβριο μια μέρα σαν κι αυτήν
Στη Ξάνθη, την πόλη που γεννήθηκε ο Μάνος Χατζιδάκις, εδώ και 8 χρόνια η ΦΕΞ πραγματοποιεί ένα κύκλο εργασιών με τίτλο «η Ξάνθη του Μάνου Χατζιδάκι».
Ταξιδεύοντας με τη μουσική του, έχουμε ως στόχο τόσο την γνωριμία με το μεγάλο αυτό συνθέτη και άνθρωπο, όσο και με την ίδια την πόλη.
Τι ήταν εκείνο που τον γοήτευε. Ποια ήταν τα στοιχεία για τα οποία άλλοτε μιλούσε με τόσο πάθος κι άλλοτε τον εκνεύριζαν.
Στον πρώτο κύκλο – που προσδιορίστηκε χρονικά έως το 2013 αναζητήσαμε τους φίλους και συνεργάτες του. Μας παρουσίασαν τη δουλειά τους και μίλησαν γι’ αυτόν. Έχουμε καταγράψει περισσότερες από 15 ώρες συνεντεύξεων.
Για το Μάνο Χατζιδάκι και την Ξάνθη, μας έχουν μιλήσει έως τώρα, ο Νίκος Κυπουργός, η Σόνια Θεοδωρίδου, ο Θεόδωρος Αντωνίου, ο Παντελής Βούλγαρης, ο Δημήτρης Βερνίκος, ο Γιώργος Μιχαλισλής, ο Ηλίας Λιούγκος, ο Γιώργος Χρονάς, η Σαβίνα Γιαννάτου, η Νένα Βενετσάνου, η Έλενα Μουζάλα, η Έλλη Πασπαλά κά.
Οργανώθηκαν εκπαιδευτικές δράσεις με τη συμμετοχή περισσοτέρων από 1500 μαθητών κάθε χρόνο, που επισκέφθηκαν το μουσείο για το πρόγραμμα «Μουσική στο Μουσείο?» ή συμμετείχαν σε δράσεις που οργάνωσε η ΦΕΞ στα σχολεία και σε άλλους χώρους με την συνεργασία των τμημάτων μουσικών σπουδών των πανεπιστημίων: Ιονίου, Μακεδονίας, ΤΕΙ Άρτας, Τσελιάμπινσκ Ρωσίας, Φιλιππούπολης Βουλγαρίας και Αδριανούπολης Τουρκίας.
Παρακολουθήσαμε εξαιρετικές συναυλίες, προβολές ταινιών και ντοκιμαντέρ, διαλέξεις εκθέσεις και άλλες δράσεις δίνοντας το στίγμα στο πολύπλευρο έργο του μεγάλου Έλληνα δημιουργού.
Το Φεστιβάλ έχει δημιουργήσει τις εξής υποδομές:
- Συνεργασία με τα μουσικά πανεπιστήμια της χώρας αλλά και των: Τσελιάμπινσκ Ρωσίας, Φιλιππούπολης Βουλγαρίας και Αδριανούπολης Τουρκίας.
- Εκπαιδευτικά προγράμματα για τη μουσική καλλιέργεια των μαθητών της περιφέρειας.
- Ένα αρχείο για το Μάνο Χατζιδάκι και την πόλη της Ξάνθης.
- Μουσική Βιβλιοθήκη με την προσφορά της Σόνιας Θεοδωρίδου και πολλών άλλων δωρητών
- Το Πολιτιστικό Ραδιόφωνο Ράδιο Ξάνθη 93,5 με προγραμματισμό εκπομπών σε σχέση με τους στόχους μας
Κι έχει κατορθώσει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για σεβασμό απέναντι στο έργο του Μάνου Χατζιδάκι και στην ιστορία της πόλης μας.
Σκοπός μας είναι όπως η ΦΕΞ έτσι και η πόλη να
σέβεται την παράδοση και να τροφοδοτεί με ευκαιρίες τη νέα δημιουργία.
Να είναι χώρος ανάπτυξης συνεργασίας, φιλίας, ψυχαγωγίας.
Και να μπορούν μ’ αυτά οι κάτοικοι να διεκδικούν την ποιότητα ζωής του τόπου μας
Καλὸ εἶναι νὰ ὑπάρχεις, ἀλλὰ νὰ ζεῖς εἶναι ἄλλο πρᾶγμα» Φώτης Κόντογλου
Το πρόγραμμα
Μουσικές συναντήσεις
στην Ξάνθη του Μάνου Χατζιδάκι 2015
Trakya University Ensemble
Τετάρτη 14 Οκτωβρίου [21.00] στη Γενισέα
Συναυλία με το κουιντέτο του Trakya University Ensemble από την Αδριανούπολη
* Ώρα 12.00 για τους μαθητές του Γυμνασίου Γενισέας
Συναυλία των φοιτητών των μουσικών τμημάτων των πανεπιστημίων
Πέμπτη 15 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ [21.00] στο στο σπιτι πολιτισμου
Συναυλία των φοιτητών των μουσικών τμημάτων των πανεπιστημίων Ιονίου, Αδριανούπολης
Ώρα 11.00 για τους μαθητές του 1ου Δημοτικού σχολείου Ξάνθης
Ώρα 12.00 για τους μαθητές του 3ου Λυκείου Ξάνθης – με την σοπράνο GALINA KNYSH
Συναυλία με την σοπράνο GALINA KNYSH
Παρασκευή 16 Οκτωβρίου [21.00] στην αλεξανδρούπολη
Συναυλία με την σοπράνο GALINA KNYCH και την πιανίστα Άννα Αλβίζου. . / Σε συνεργασία με το Ρωσικό Σπίτι
Συναυλία με την σοπράνο GALINA KNYSH
Σάββατο 17 Οκτωβρίου [21.00] στη Γενισέα
Συναυλία με την σοπράνο GALINA KNYSH και την πιανίστα Άννα Άννα Αλβίζου.
Συναυλία με τον Σπύρο Γκικόντη
Κυριακή 18 Οκτωβρίου [21.00] στο σπιτι πολιτισμου
Συναυλία με τον Σπύρο Γκικόντη στο βιολί σε έργα YSAYE, BACH –CHACONNE, PAGANINI CAPRICE 24
«Μικρές ιστορίες την Ξάνθη του Μάνου Χατζιδάκι »
Τριτη 20 Οκτωβρίου [21.00] στο λαογραφικό & Ιστορικο Μουσείο ξανθης
Μια γνωριμία με τη νεότερη ιστορία της Ξάνθης
Εκθέσεις «Μικρές ιστορίες στην Ξάνθη του Μάνου Χατζιδάκι»
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ & ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ στο λαογραφικό Μουσείο & σε δρόμους της παλιάς πόλης της Ξάνθης
«Μικρές ιστορίες της Ξάνθης» & μικρή συλλογή «στην Ξάνθη του Μάνου Χατζιδάκι» Μια γνωριμία με τη νεότερη ιστορία της Ξάνθης
