Την Κυριακή 4 Οκτωβρίου 2015, στις 7:30 το βράδυ, στο κτίριο «Π» των Καπναποθηκών η γυναίκα σύμβολο της Κύπρου, η Χαρίτα Μάντολες που έχει ταυτιστεί με τον αγώνα διακρίβωσης της τύχης των 1619 αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής στη Κύπρο το 1974, έκανε κατάθεση ψυχής, στην εκδήλωση που διοργάνωσαν ο Σύλλογος Κυπρίων Ξάνθης και το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης & Παράδοσης, η οποία τελούσε και υπό την αιγίδα του Γενικού Προξενείου στη Θεσσαλονίκη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Την εκδήλωση άνοιξε η πρόεδρος του Συλλόγου Κυπρίων Ξάνθης, η οποία ευχαρίστησε τους προσκεκλημένους και το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης για την διαχρονική και άψογη συνεργασία τους. Αφού διάβασε ένα απόσπασμα από το βιβλίο, στο οποίο η Χαρίτα Μάντολες έλεγε στον δημοσιογράφο, μετά την κηδεία των δικών της ανθρώπων, ότι θα συνεχίσει να αγωνίζεται μέχρι την διακρίβωση της τύχης και των 1619 αγνοουμένων, απευθύνθηκε στην Χαρίτα Μάντολες λέγοντας: Χαρίτα μου κι εμείς εδώ στην εσχατιά του ελληνισμού στη Θράκη, δεν θα σταματήσουμε ν’ αγωνιζόμαστε μέχρι να διακριβωθεί η τύχη των 1619 αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής στο νησί μας, στους οποίους περιλαμβάνονται και 23 παιδιά.
Στην συνέχεια ο Γενικός Πρόξενος της Κύπρου στη Θεσσαλονίκη, κ. Αντώνης Μανδρίτης, αφού ευχήθηκε χρόνια πολλά σε όλους για την απελευθέρωση της Ξάνθης, χαιρέτησε την εκδήλωση, μεταφέροντας ταυτόχρονα μήνυμα αγώνα για την πλήρη δικαίωση του λαού της Κύπρου, λέγοντας: Ο κυπριακός ελληνισμός δεν περιμένει τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από μια δίκαιη, διαρκή, βιώσιμη και λειτουργική λύση που θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα του σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Εν τω μεταξύ και μέχρι την επίτευξη μιας δίκαιης λύσης, ο λαός της Κύπρου θα συνεχίζει να αγωνίζεται για τα αυτονόητα που είναι απελευθέρωση της ημικατεχόμενης γής μας. Με πολυτιμότερα εφόδια τα ψυχικά του αποθέματα και την ιστορία του και βεβαίως την συμπαράταξη και συμπαράσταση της Ελλάδος και του αδελφού ελληνικού λαού.
Το βιβλίο παρουσίασε ο αγαπητός φίλος, καθηγητής της Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Πέτρος Παπαπολυβίου., τονίζοντας τους αγώνες της Χαρίτας Μάντολες, τις ελληνικές και χριστιανικές αρχές που πήρε από την πολυμελή οικογένεια της, τον ατσάλινο χαρακτήρα της μικρής Χαρίτας που κατάφερε να απαγγείλει το ποίημα «Μάνα κράζει το παιδάκι, μάνα ο νιος και μάνα ο γέρος», όντας ορφανή μόλις 12 χρονών από πολύ νωρίς -από την μάνα της, κατάφερε λουσμένη στο κλάμα να ολοκληρώσει την απαγγελία της, κατασυγκινώντας το ακροατήριο. Πρώτη αφορά άκουσε η Χαρίτα την λέξη αγνοούμενος για τον νουνό της, εθελοντή στο Β! Παγκόσμιο πόλεμο, όταν συνελήφθη από τους Γερμανούς στην Καλαμάτα και χάθηκαν επί 4 χρόνια τα ίχνη του. Έκανε αναφορά ακόμη στο πως μεγάλωσε η Χαρίτα στην Ελιά μακριά από το αγαπημένο της χωριό στη θάλασσα της Κερύνειας την Όρκα. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στον γάμο της Χαρίτας, αλλά και στην απάνθρωπη και εν ψυχρώ εκτέλεση του άντρα της, του πατέρα της κι των άλλων συγγενικών της ανθρώπων (12 άτομα), αόπλων μπροστά στα μάτια των γυναικών από το στρατό εισβολής, από τους Τούρκους στρατιώτες. Αναφέρθηκε ακόμη στον αγώνα που έκανε για να πάρει από τον νεκρό άντρα της, τον οποίο δεν ήξερε τότε αν πέθανε ή όχι το μικρό γιο της που δεν είχε γίνει ακόμη ενός χρονού.
Η μετέπειτα διαδρομή της Χαρίτας όπως την περιέγραψε ο Πέτρος Παπαπολυβίου, η οποία περιγράφεται με συνταρακτικό τρόπο στο βιβλίο ως αληθώς, από την συγγραφέα του Ευρυδίκη Περικλέους- Παπαδοπούλου, είναι παρόμοια με την ιστορία χιλιάδων γυναικών της Κύπρου μας. Η Χαρίτα δεν τα έβαλε κάτω, παλεύοντας να σταθεί στα πόδια της και αγωνιζόμενη να αναθρέψει τα δυο παιδιά της, συνέχισε κάθε Κυριακή να είναι στο οδόφραγμα, να είναι παρούσα σε όλες τις πορείες, αγωνιζόμενη να μάθει τι έγιναν οι δικοί της άνθρωποι.
Στη συνέχεια μίλησε η Χαρίτα Μάντολες , η οποία ξεκίνησε την ομιλία της, ευχαριστώντας τον λαό της Ξάνθης που στην πλειοψηφία του προέρχεται από προσφυγικές οικογένειες , για την αγάπη και τη συμπαράσταση που μας δίνουν στον αγώνα μας. Αφού έκανε τις σχετικές ευχαριστίες στους διοργανωτές, αναφέρθηκε στην πολύχρονη προσπάθεια της συγγραφέως για να καταγράψει τις δικές της αφηγήσεις. Στην συνέχεια αναφέρθηκε στο πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή στο νησί στις 20 Ιουλίου 1974, για το πώς εγκλωβίστηκαν από τους Τούρκους εισβολείς, για τα δικά της βιώματα, για την εν ψυχρώ εκτέλεση των δικών της ανθρώπων, για το πώς γλύτωσε η ίδια και τα παιδιά της από τα χέρια των εισβολέων, για τον δρόμο της προσφυγιάς, για την επιβίωση και ανατροφή των παιδιών της, αλλά και για τον συνεχή αγώνα της για την διακρίβωση της τύχης των δικών της ανθρώπων. Στηλιτεύοντας ταυτόχρονα την αδράνεια και την αδιαφορία των υπευθύνων για την διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων.
Με το μεστό της λόγο, η Χαρίτα Μάντολες και με τις δραματικές διηγήσεις των τραγικών γεγονότων που εξελίχθηκαν τον Ιούλιο του 1974, αλλά και με το μαρτύριο που πέρασε 35 ολόκληρα χρόνια αναζητώντας τον αγαπημένο της σύζυγο Αντρίκο και τους άλλους της συγγενείς, συνάρπασε το ακροατήριο και το οδήγησε στους δύσκολους δρόμους του τότε, αλλά και στο σήμερα που ένα μεγάλο τμήμα της Κύπρου στενάζει κάτω από την μπότα του κατακτητή, όπως και το γεγονός, ότι ενώ έχουν περάσει 41 ολόκληρα χρόνια μόλις το 1/3 των αγνοουμένων έχει διακριβωθεί η τύχη τους.
Εντυπωσιάζει κάποιο που δεν γνώρισε την τουρκική εισβολή και δεν βίωσε ποτέ του κατοχή και ξεριζωμό, που δεν έζησε 41 χρόνια συνεχούς αγώνα και αγωνίας, τι έγιναν τα συγγενικά του άτομα, οι δικοί του άνθρωποι, όταν ακούει την Χαρίτα Μάντολες να δηλώνει μετά την ανεύρεση και την κηδεία των δικών της ανθρώπων : Θα είμαι πάντα εκεί, μέχρι να διακριβωθεί η τύχη και των υπόλοιπων αγνοουμένων μας, μα έχω μια μεγάλη οργή μέσα μου, που δεν έκλεισε με τα ελλιπή λείψανα που μας έδωσαν. Καταδίκη θέλω των δολοφόνων, να τιμωρηθούν οι ένοχοι, να πληρώσει η Τουρκία για τις δολοφονίες των απλών και αμάχων πολιτών και συ σαν δημοσιογράφος να το πεις απόψε , κι εγώ θα το απαιτήσω και θα το απαιτώ πάντα. Αυτή είναι η Χαρίτα Μάντολες !!!!!
Η συγγραφέας του έργου Ευρυδίκη Περικλέους- Παπαδοπούλου, καθηγήτρια μουσικής στη Μέση εκπαίδευση στην Κύπρο, που είναι ακόμη ποιήτρια και με την ποιητική συλλογή πήρε και σχετικό βραβείο από το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου, όπως πήρε και βραβεία για τα θεατρικά έργα που έγραψε τα οποία ανέβηκαν σε διάφορες σκηνές στην Κύπρο. Μίλησε η συγγραφέας για την μεγάλη δυσκολία που αντιμετώπισε στην συγγραφή του βιβλίου, λόγω της συνεχούς συναισθηματικής φόρτισης που της δημιουργούσαν οι αφηγήσεις της Χαρίτας Μάντολες.
Στο πρόσωπο της Χαρίτας Μάντολες είναι χαραγμένοι βαθιά οι συνεχείς αγώνες των γυναικών της Κύπρου που χρόνια τώρα κάνουν πορείες, στέκονται στο οδόφραγμα με τις φωτογραφίες των δικών τους ανθρώπων αναζητώντας μια απάντηση τόσο από τους Τούρκους, όσο και από τις δικές μας κυβερνήσεις- γιατί μεταξύ των αγνοουμένων είναι και 83 Ελλαδίτες, αλλά και από τους διεθνείς οργανισμούς, με αρχαιοπρεπή λόγο: «τι τους εκάμασι; Τι εγινήκασι οι δικοί μας άνθρωποι».
Ελένη Χατζηγεωργίου
Πρόεδρος Συλλόγου Κυπρίων Ξάνθης
