Πρόκειται για ένα ζήτημα που είναι επίκαιρο όσο ποτέ. Από το 1989 με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης οι πρώτοι οικονομικοί μετανάστες έφτασαν στη χώρα μας, με σκοπό την εξεύρεση εργασίας. Από το 2000 έως το 2010 συνέρευσαν εκατοντάδες μετανάστες στην Ελλάδα, από πολλές χώρες πέρα από αυτές τις Ανατολικής Ευρώπης. Το 7% του πληθυσμού της χώρας είναι μετανάστες από χώρες εκτός της Ε.Ε. Το πρόβλημα που δημιουργήθηκε την τελευταία δεκαετία είναι μεγάλο. Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα της Ε.Ε που συναντάει κάποιος που έρχεται από τις χώρες της Ν. Ασίας και της Μ. Ανατολής.
Δεν είναι τυχαίο που το 90% των μεταναστών της Ε.Ε μπαίνει από την Ελλάδα. Από το 2011 αυξήθηκε αρκετά η μετανάστευση. Σύμφωνα τα στοιχεία της FRONTEX, το πρώτο 9μηνο του 2011 πέρασαν τα ελληνικά σύνορα 112.844 μετανάστες έναντι 76.697 την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Λύσεις που περιλαμβάνουν συγκέντρωση λαθρομεταναστών σε διάφορους χώρους και φράχτες στον Έβρο είναι περιστασιακέ και δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα όπως πρέπει.
Υπάρχουν διεθνείς συνθήκες σχετικά με τη μετανάστευση όπως είναι η Συνθήκη Σένγκεν και το περίφημο Δουβλίνο ΙΙ.
Σχετικά με τη Σένγκεν, έχει ως στόχο την κατάργηση των ελέγχων στα κοινά σύνορα, την εγκατάσταση καθεστώτος ελεύθερης κυκλοφορίας για όλα τα πρόσωπα, υπηκόους των κρατών που υπέγραψαν τη Συμφωνία, καθώς και αστυνομική και δικαστική συνεργασία. Στο άρθρο 29 μάλιστα αναφέρεται πως οι αιτήσεις ασύλου εξετάζονται από τα κράτη, αλλά έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν και να επαναπροωθήσουν τον μετανάστη πίσω στη χώρα προέλευσης.
Το άρθρο 36 από την άλλη αναφέρει πως αν υφίστανται σοβαροί ανθρωπιστικοί, κοινωνικοί ή πολιτιστικοί λόγοι, μπορεί άλλο κράτος να εξετάσει την αίτηση ασύλου.
Αντίθετα το Δουβλίνο ΙΙ, έρχεται σε αντίθεση με το παραπάνω και ουσιαστικά υποχρεώνει να αιτηθεί άσυλο από την πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που θα εισέλθει . Μετανάστες οι οποίοι εισέρχονται στην Ελλάδα και κατόπιν μεταβαίνουν σε άλλη χώρα για να αιτηθούν άσυλο θα πρέπει, σύμφωνα με τον κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ, να επιστρέφονται πίσω στην Ελλάδα.
Δεδομένου του ότι οι μετανάστες εισέρχονται στην Ευρώπη από την Ελλάδα, σαν πρώτη χώρα υποδοχής μένουν αναγκαστικά εδώ. Συν τοις άλλοις η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για καταπάτηση των δικαιωμάτων των μεταναστών στα κέντρα κράτησης. Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει δημοσιεύσει αναφορές στις οποίες καλεί την Ελλάδα να βελτιώσει τις συνθήκες κράτησης των μεταναστών, κατά πόσο βέβαια είναι εφικτό να γίνει από μια χώρα που βρίσκεται σε κρίση τα τελευταία 5 χρόνια είναι άλλο ζήτημα.
Καλό είναι να προσαρμοστεί η ευρωπαϊκή νομοθεσία και να μην ρίχνει τις ευθύνες στις πρώτες χώρες υποδοχής μεταναστών, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία. Να γίνουν διμερείς συμφωνίες μεταξύ των γειτονικών χωρών και να συνεργαστούν σε ζητήματα μετανάστευσης. Συν τοις άλλοις επιβάλλεται και τα κράτη μέλη να διαθέτουν συγκεκριμένο πρόγραμμα και προτάσεις για τη μετανάστευση, γιατί υπάρχουν ευρωπαϊκά κονδύλια που δεν εκταμιεύτηκαν γιατί δεν προτάθηκε κανένα πρόγραμμα. Έχει μεγάλη σημασία να μοιράζονται οι ευθύνες και να υπάρχει αλληλεγγύη. Μπορεί οι μετανάστες να «λιάζονται» στην Ομόνοια, αλλά πρέπει να έχεις και κάτι να προτείνεις αν θέλεις σοβαρή λύση.
Για την xanthinews Δημήτρης Γιαννακούδης
Ιστορικός
