Με μία ανακοίνωση που αναστάτωσε τις αγορές, η ΕΚΤ γνωστοποίησε ότι δεν θα δέχεται πλέον το ελληνικό χρέος σαν εγγύηση αρχής γενομένης την επόμενη εβδομάδα. Τα νέα αυτά, ωστόσο, δεν μεταφράζονται κατ’ ανάγκη σε πιθανή καταστροφή για τη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών.
Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν στηρίζεται ιδιαίτερα στο ελληνικό δημόσιο χρέος ως ενέχυρο για την εξασφάλιση ρευστότητας. Από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτει ότι η έκθεση των ελληνικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στο κρατικό χρέος ανέρχεται σήμερα στα περίπου 21 δισ. ευρώ. Επιπρόσθετα, το χρέος αυτό υφίσταται «κούρεμα» έως και 40% όταν χρησιμοποιείται από την ΕΚΤ ως εγγύηση.
Όλες οι εγγυήσεις που χρησιμοποιούν οι ελληνικές τράπεζες για τις πράξεις αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ που δεν αποτελούν κρατικό χρέος, εξακολουθούν να είναι απολύτως κατάλληλες για χρήση. Η απόφαση της ΕΚΤ αφορά το ελληνικό κράτος και όχι τις ελληνικές τράπεζες.
Επίσης, τυχόν έλλειμμα ρευστότητας θα καλυφθεί πλήρως από τον μηχανισμό ELA με ευθύνη της Τράπεζας της Ελλάδος.
Συνολικά, λοιπόν, η κίνηση της ΕΚΤ θα έχει λογικά πολύ μικρό αντίκτυπο στις ελληνικές τράπεζες -υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα χαθεί εντελώς η εμπιστοσύνη στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα τις επόμενες ημέρες- και θα πρέπει να τη δούμε ως εξής: η ΕΚΤ ασκεί πίεση στην ελληνική κυβέρνηση.
Από όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του, ο νέος Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης πιέζει για ελάφρυνση του χρέους. Σήμερα, η ΕΚΤ του απάντησε. Εάν η ελληνική κυβέρνηση δεν συμφωνήσει να ενταχθεί σε νέο πρόγραμμα τότε η ΕΚΤ δεν θα επιτρέψει να γίνεται αποδεκτό το χρέος της ως εγγύηση.
Οι άμεσες συνέπειες θα πρέπει να θεωρηθούν ως περιορισμένες στο χώρο της αγοράς, αλλά τεράστιες στο πολιτικό πεδίο.
Συχνά η ΕΚΤ δέχεται κριτική πως ασκεί υπέρ το δέον πολιτική πίεση στις κυβερνήσεις. Η σημερινή κίνηση δείχνει ότι επέλεξε για ακόμη μια φορά να αγνοήσει αυτές τις κριτικές και να κάνει αυτό που θεωρεί σωστό.
* Ο Άρης Σαββίδης είναι περιφερειακός συντονιστής του Ποταμιού στην ΑΜΘ
