«ΔΩΡΙΕΙΣ ΚΑΙ ΞΥΛΟΚΟΠΟΙ»
Για την παρουσία της Ελένης Δημητριάδου Εφραιμίδου γράφω και μιλώ πάνω από τριάντα χρόνια. Για μένα είναι κάτι αυτονόητο και αναγκαίο. Είναι πολύ ωραίο να ξέρεις ότι σε έναν χώρο δεν είσαι μόνος. Το κατάλαβα αυτό ζώντας με το Στέφανο Ιωαννίδη και την Κατίνα Βέικου Σεραμέτη, ο ένας συμπλήρωνε τον άλλο. Δεν ήταν ίδιοι. Αυτό όμως δεν έχει καμιά σημασία.
Με την Ελένη έχουμε την ίδια ηλικία. Αυτό σημαίνει ότι ζήσαμε τα ίδια πράγματα. Ο καθένας με τα δικά του, αλλά αυτό είναι κάτι άλλο. Από τις πρώτες της συλλογές «Εγένετο» 1987 και «Εγώ κι ο Φαίδρος» 1990 ήμουν πεισμένος ότι πρόκειται για ποιήτρια αξίας. Και στη συνέχεια οι επόμενες συλλογές «Του καιρού και της ήττας» (1999) και «Πόλη μου σαν το ρόδο» (2001) επιβεβαίωσαν του λόγου το αληθές.
Το 2009 η Ελένη Δημητριάδου Εφραιμίδου εξέδωσε τη συλλογή «Σκιά είναι». Τότε έλεγα:
«Από συλλογή σε συλλογή η Ελένη Δημητριάδου Εφραιμίδου συμπληρώνει και εξελίσσει το ποιητικό της πρόσωπο. Θα έλεγα, δεν επαναλαμβάνεται ούτε κάνει ‘κοιλιά’, πράγμα πιθανό σε δημιουργό με μακρόχρονη παρουσία.
Ζώντας στην Ξάνθη, με την ποιητική παράδοση από τον Άργη Κόρακα του 19ου αιώνα, το Γ. Ξ. Στογιαννίδη, το Στέφανο Ιωαννίδη και την Κατίνα Βέικου Σεραμέτη του 20ου αιώνα, για να σταθούμε στους πιο γνωστούς, η ποιήτρια είχε να αντιπαραταχθεί με σημαντικά ονόματα της ποιητικής τέχνης. Δεν είναι ασήμαντο- αυτό πρόσφατα το συνειδητοποίησα- να ζεις σε ένα χώρο με μακρόχρονη ποιητική παράδοση. Και βέβαια, έχεις να αντιπαραταχθείς με την προηγούμενη δημιουργική σου δουλειά».
Η Ελένη Δημητριάδου Εφραιμίδου δε βιάζεται να βγάλει ποιητική συλλογή. Περιμένει να ωριμάσει αυτό που θέλει, να το γευθεί και να το νιώσει ότι είναι κατάλληλο για κυκλοφορία. Η καινούρια ποιητική της δουλειά με τίτλο «Δωριείς και Ξυλοκόποι» είχε ολοκληρωθεί εδώ και καιρό. Περίμενε όμως για να βγει στο φως…
Αυτές τις μέρες κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης το νέο ποιητικό βιβλίο της με τίτλο «Δωριείς και Ξυλοκόποι» (76 σελίδες) με εξώφυλλο Θάνου Γκιώνη.
Κάποια ποιήματα της συλλογής αυτής μάς τα είχε απαγγείλει στην εκπομπή που επιμελούμαι ‘Μ’ ένα βιβλίο πετάω’ [στο Διακονία fm 93,6] καθώς και στην πρόσφατη εκδήλωση παρουσίας ποιητών και ποιητριών στις Γιορτές Παλιάς Ξάνθης που οργάνωσε το Δίκτυο Λόγου και Πράξης. Τα αναφέρω αυτά για να επισημάνω τις θετικές αντιδράσεις των ακροατών και ακροατριών και στις δύο περιπτώσεις.
Η ποιητική συλλογή διαιρείται σε τρία μέρη με τον αντίστοιχο αριθμό ποιημάτων Ι, 26 ποιήματα, ΙΙ, 13 ποιήματα και ΙΙΙ,10 ποιήματα.
Η αλήθεια και η μνήμη είναι κυρίαρχα θέματα :
Τέλος σημαίνει
Πως κάποτε υπήρξε ένας κόσμος
Τέλος πως δεν υπάρχει κόσμος.
Τέλος είναι η βία.
Είναι οι άνθρωποι που αρπάζουν απ’ τις πλάτες
Άλλους ανθρώπους.
Λύνουν τα χέρια τους
Για να τραντάξουν τη γη.
Ζώντας στην κρίση, κυρίαρχο είναι και στην ποίηση θέμα:
Περνάμε ανάμεσα σε Αχαιούς νεκρούς
Που έχασαν τη γλώσσα δίχως μάχη.
Βουλιάζει δίπλα τους ένα ποτάμι
Από λασπόνερα και σαπισμένα προσωπεία.
Στη νέα ποιητική της συλλογή η Ελένη Δημητριάδου Εφραιμίδου παρουσιάζει πολλά αρχαιοελληνικά σύμβολα. Επίσης σε πολλά ποιήματά της απαντά στο ερώτημα «γιατί γράφω»:
Χωρίς εσένα δε θα άντεχα να γράφω,
Είπε η πλάνη.
(…)
Να γράφω
Για να μ’ αγαπάς
Χωρίς αλήθεια.
Στο τρίτο μέρος, χωρίς να υποτιμώ τα δύο πρώτα, έχει ολοκληρωμένη ποίηση, Το ποίημά της Σαρκοφάγος είναι από τα τελειότερά της. Ένα τελευταίο απόσπασμα από το ποίημα αυτό :
Λήθη
Από σαρκοφάγο μνήμη αγγίζω εδώ.
Αγάλματα,
Άλλοθι των υπάρξεων.
Η Ελένη Δημητριάδου Εφραιμίδου με την ποίησή της στο έργο «Δωριείς και Ξυλοκόποι» έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά : μιλά για την εποχή μας, γνωρίζει την πορεία της ελληνικής ιστορίας και γραμματείας και βλέπει μπροστά.
Τι άλλο θέλουμε από ένα σύγχρονο δημιουργό;
Ξάνθη, 15 Σεπτεμβρίου 2014
