Νέοι και νέες, γονείς, εκπαιδευτικοί, Μπορούμε, πρώτη μέρα εφέτος στο σχολείο, να ονειρευτούμε για μια στιγμή;
Να αφήσουμε στο παρελθόν τα λειψά χρήματα για την παιδεία, που μας έχουν φέρει στην τελευταία θέση στην Ευρώπη. Να μη σκεφτόμαστε πια το πολύμηνο κυνηγητό των εκπαιδευτικών που διαρκώς λείπουν από τα σχολεία, τις πολυπληθείς σχολικές τάξεις, τις παγωμένες αίθουσες του χειμώνα, τα παιδιά που καθημερινά υποσιτίζονται. Να ξεχάσουμε το βραχνά των φροντιστηρίων και να επικεντρωθούμε σε ένα δημόσιο σχολείο που θα παρέχει όλα τα αναγκαία μορφωτικά εφόδια, γλωσσομάθεια, πληροφορική, καλές τέχνες, χωρίς να χρειάζεται να βάζουμε το χέρι βαθιά στην τσέπη. Να εξασφαλίσουμε δίχρονη προσχολική εκπαίδευση για κάθε παιδί, ολοκλήρωση της μόρφωσής του με δωδεκάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, και στη συνέχεια ελεύθερη πρόσβαση σε δημόσια τριτοβάθμια ιδρύματα ή μεταλυκειακή τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση. Να αρχίσουμε να σχεδιάζουμε και να πραγματώνουμε ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία και τις ανάγκες ανάπτυξής της, εφαλτήριο της συλλογικής μας προσπάθειας για μια Ελλάδα της προόδου και της δημιουργίας.
Μπορούμε, με το πρώτο κουδούνι της χρονιάς, να φανταστούμε το ανέφικτο;
Ένα σχολείο με μαθήματα που τα απαιτεί ή ίδια η ζωή και όχι οι ανάγκες της αγοράς. Ένα σχολείο που θα μαθαίνει δημιουργικά και δεν θα εξετάζει εξοντωτικά. Μια διδασκαλία που σέβεται την προσωπικότητα και το ρυθμό ανάπτυξης του παιδιού και δεν το κακομεταχειρίζεται με ύλη και βιβλία που δεν αντιστοιχούν στην ηλικία του. Ένα σχολικό πρόγραμμα που συνδυάζει αρμονικά την καλλιέργεια του σώματος και του πνεύματος, που αναζητά την ομορφιά στην τέχνη και στη δημιουργία, και πλάθει πολίτες που αγαπούν τον τόπο τους, σέβονται τον συμπολίτη, προστατεύουν το περιβάλλον, αγωνίζονται για την ειρήνη και τη συνεργασία των λαών, χαρακτηρίζονται από υπευθυνότητα και αλληλεγγύη. Ένας εκπαιδευτικός σχεδιασμός που γίνεται με γνώμονα τις ανάγκες του τόπου και σύμφωνα με τα πορίσματα των επιστημών, όχι κατά τις επιταγές της Τρόικας και το ΟΟΣΑ.
Μπορούμε, με το πρώτο μάθημα στην τάξη, να αρχίσουμε να διεκδικούμε το ασύλληπτο;
Ένα δημόσιο σχολείο που δεν θα αποδιώχνει αλλά θα αγκαλιάζει κάθε παιδί, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Μια πλούσια σχολική ζωή που δεν θα διχάζει με το μίσος και το ρατσισμό, αλλά θα ενώνει με την αλληλεγγύη και την αποδοχή. Μια παιδαγωγική που δεν θα ταξινομεί και δεν θα αποκλείει με «τράπεζες θεμάτων» και συνεχείς εξεταστικές δοκιμασίες, αλλά που θα στηρίζει το παιδί στις δυσκολίες του και θα το βοηθάει να αξιοποιήσει κάθε ταλέντο και ικανότητά του. Μια μαθησιακή διαδικασία που δεν θα βασίζεται στην αποστήθιση και στο φροντιστήριο, αλλά θα στοχεύει στην ουσιαστική γνώση, στην κριτική σκέψη και στη δημιουργική αμφισβήτηση.
Μπορούμε, από την πρώτη συνεδρίαση του συλλόγου εκπαιδευτικών, να κυνηγήσουμε την ουτοπία;
Να αφήσουμε πίσω μας την εκπαιδευτική πολιτική που καταργεί βασικούς τομείς της γνώσης και ολόκληρες ειδικότητες, που καταδικάζει εκπαιδευτικούς στη φτώχεια, την ανέχεια και την επισφάλεια, στη διαθεσιμότητα και τελικά στην απόλυση. Να χτίσουμε την εκπαίδευση που θέτει στο επίκεντρο του σχολείου τον/την εκπαιδευτικό και τον/την θεωρεί πρωτεργάτη στο χτίσιμο του σχολείου που χρειάζεται η νέα γενιά. Να πούμε όχι στην πολιτική τού «διαίρει και βασίλευε», που χρησιμοποιεί ως πρόσχημα την «αξιολόγηση» και την «υπακοή» μόνο και μόνο για να χειραγωγήσει κάθε ανοιχτό πνεύμα και να πνίξει κάθε δημιουργική προσπάθεια. Και να αναδείξουμε την εκπαιδευτική πρακτική που εμπνέει και πείθει με την ορθότητα των στόχων και των μεθόδων της. Στη θέση των ελαστικών και φτηνών εργασιακών σχέσεων να θέσουμε τη σταθερή εργασιακή και παιδαγωγική σχέση, την αποκλειστική δέσμευση των εκπαιδευτικών στην ευθύνη του έργου τους και την ολόπλευρη στήριξή τους.
Εμείς, ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, ο ΣΥΡΙΖΑ, δεσμευόμαστε για όλα αυτά. Δεσμευόμαστε μέσα από το πρόγραμμά μας για την παιδεία, που θα αποτελέσει τη βάση ενός ουσιαστικού διαλόγου με όλους τους εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς, με όλη την κοινωνία. Δεσμευόμαστε πως με την ενεργό συμπαράσταση της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού θα ανοίξουμε το δρόμο που θα κάνει πράξη τα οράματα της ελληνικής κοινωνίας.
Μπορεί σήμερα τέτοιοι στόχοι να μας φαίνονται μακρινοί και ανέφικτοι. Αυτό συμβαίνει γιατί η μίζερη τωρινή πραγματικότητα μας αφήνει ελάχιστα περιθώρια να φανταστούμε ένα σχολείο διαφορετικό. Και έχουν οδηγήσει σκόπιμα την εκπαίδευση σε αυτό το κατάντημα, γιατί γνωρίζουν καλά πως κλείνοντας τους μορφωτικούς ορίζοντες της νέας γενιάς ανοίγουν το δρόμο για την απεριόριστη εκμετάλλευση του κόσμου της εργασίας και την ανεξέλεγκτη δική τους κερδοφορία τους.
Το «νέο Λύκειο», που έχει αρχίσει να εφαρμόζει η κυβέρνηση σταδιακά από πέρυσι, δείχνει ξεκάθαρα τις επιδιώξεις τους. Ελάχιστη γενική παιδεία και ουσιαστική μόρφωση, αλλεπάλληλες σκληρές εξεταστικές δοκιμασίες, κατάταξη και ταξινόμηση παιδιών, εκπαιδευτικών και σχολείων. Μόνο στην πρώτη τάξη εφαρμόστηκε ως τώρα, και η αύξηση των μετεξεταστέων, ιδίως στις πιο φτωχικές περιοχές, είναι δραματική. «Νέο Λύκειο» σημαίνει λιγότεροι στο Λύκειο και στο Πανεπιστήμιο, και περισσότεροι στη φτηνή και πρόωρη κατάρτιση, στη μαθητεία και στην εκμετάλλευση της εργοδοσίας. Με δυο λόγια, ένα εκπαιδευτικό σύστημα που μετατρέπει τους πιο φτωχούς σε εκπαιδευτικά «αποτυχημένους», οικονομικά εκμεταλλεύσιμους, κοινωνικά αδύναμους και πολιτικά χειραγωγήσιμους.
Νέοι και νέες, γονείς, εκπαιδευτικοί,
Το σχολείο στο οποίο εμπιστευόμαστε ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε, τα παιδιά μας, το μέλλον του τόπου μας, δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικό, όσο ακολουθούμε αυτή την καταστροφική πολιτική που μας επιβάλλει η κυβέρνηση, με τις εντολές της Τρόικας. Η σημερινή εκπαιδευτική πολιτική είναι μια ακόμα όψη της πολιτικής των μνημονίων, που έχει εξουθενώσει την ελληνική οικογένεια φορτώνοντάς τη με δυσβάσταχτους φόρους και χαράτσια, ενώ από την άλλη πλευρά μας αποστερεί από τις κοινωνικές υπηρεσίες και παροχές που θα μπορούσαν να κάνουν τη ζωή μας καλύτερη: υγεία, παιδεία, κοινωνική μέριμνα και φροντίδα, υγιεινό και ανθρώπινο περιβάλλον. Είναι η ίδια ακριβώς πολιτική που ξεπουλάει ξεδιάντροπα αντί πινακίου φακής το δημόσιο πλούτο, τις κερδοφόρες επιχειρήσεις, τις δημόσιες εκτάσεις, τις παραλίες, τα μνημεία και τους φυσικούς πόρους της χώρας.
Καιρός να πούμε: Φτάνει πια!
Η οργή ξεχείλισε. Όλοι μας έχουμε πλέον αντιληφθεί ότι η ανατροπή αυτής της κυβέρνησης και της πολιτικής της είναι προϋπόθεση για την επιβίωση όλων μας. Η κυβέρνηση επέλεξε να στηρίξει αυτή την πολιτική στο φόβο. Η δική μας απάντησή μας στο φόβο πρέπει να είναι η ελπίδα. Η ελπίδα και όχι ο φόβος είναι που θα φέρει τη μεγάλη ανατροπή. Στην κοινωνία και στην εκπαίδευση.
Ο σημερινός υπουργός παιδείας εξακολουθεί να προβλέπει τη χειρότερη χρονιά, όπως είχαν δηλώσει και οι προκάτοχοί του.
Εμείς όμως δεσμευόμαστε ότι αυτή την παράδοση θα τη σπάσουμε στην πράξη. Και το ξεκίνημα της ανατροπής πρέπει να γίνει τώρα, στην αφετηρία της νέας σχολικής χρονιάς.
Σεπτέμβρης 2014
Τμήμα Παιδείας ΣΥΡΙΖΑ