Από το ελληνικό αντάρτικο, με βρετανικό παράσημο, στη ζούγκλα και στο κυνήγι των οπάλιων λίθων
Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
Ο Κώστας Στίγκας ήταν ένας τολμηρός αντάρτης στην περιοχή της Ξάνθης, επι βουλγαρικής κατοχής. Γεννήθηκε το 1920 στα Κομνηνά της Ξάνθης γιός του Δημητρίου, που καταγόταν από το Αγρίνιο και της Κυριακής Παπαθεοδώρου από τη Λευκίμη Έβρου. Όταν μπήκαν οι Βούλγαροι στην Ελλάδα, τον Μάη του 1941, τον στρατολόγησαν όπως και πολλούς άλλους από τα κατεχόμενα μέρη ως «ντουρντουβάκια» για να δουλέψουν σκληρά αμισθί, στα κάτεργα, κάτω από άθλιες συνθήκες, ανοίγοντας δρόμους στη Στάρα Ζαγόρα και τη Δοβρουτσά στη Βουλγαρία.
Καθώς το τραίνο κατευθυνόταν προς τη Βουλγαρία μέσα από τις γαλαρίες, ο Στίγκας εκμεταλλευόμενος το σκοτάδι, πήδησε από το παράθυρο κι εξαφανίστηκε! Βγήκε αντάρτης στο βουνό, πολέμησε γενναία τον κατακτητή, και για το λόγο αυτό οι Βούλγαροι σκότωσαν πρώτα τον πατέρα του στο χωράφι και λίγο μετά εκτέλεσαν τη μητέρα του μπροστά στους συγκεντρωμένους κατοίκους, στην πλατεία των Κομνηνών Ξάνθης.
Συνεργάστηκε με την Βρετανική Αποστολή, βοηθώντας τους Άγγλους αξιωματικούς, δίδοντας τους πολύτιμες πληροφορίες, ενώ μετείχε και τους κατηύθυνε στα σαμποτάζ, με τις παράτολμες ενέργειες του. Για τις υπηρεσίες του στο συμμαχικό αγώνα, το Βρετανικό κράτος τον τίμησε μεταπολεμικά με το «Βασιλικό Μετάλλιο Ανδρείας». Η τελετή έγινε στις 14 Δεκεμβρίου 1949 στη Βρετανική πρεσβεία της Αθήνας, παρουσία του στρατάρχη Αλεξ. Παπάγου, του υπουργού Αμύνης Παν. Κανελλόπουλου, του βρετανού πρέσβη Νόρτον και πολλών υπο βράβευση στρατηγών, όπως οι Βεντήρης, Τσακαλώτος, Κετσέας, Μανιδάκης κ.α.
Στο περιθώριο της απονομής των παρασήμων, ο Παπάγος πρότεινε στον Στίγκα, εκείνος δέχτηκε κι εντάχθηκε στο στράτευμα ως ανθυπολοχαγός στον Έβρο, όπου ήρθε σε προστριβές και διαφωνίες με ανωτέρους του στον τρόπο των πολεμικών επιχειρήσεων. Παραιτήθηκε, έγραψε στον Στρατάρχη Παπάγο αίτημα του, να μεταναστεύσει στην μακρινή Αυστραλία, γιατί μόνο εκεί μπορούσε να βρει εκείνα που τον συγκινούσαν. Κυνήγι, άγρια ζώα, δάση, περιπέτεια…
Το 1956, με τη βοήθεια των συγχωριανών του, έφυγε ατμοπλοϊκώς στην Αυστραλία. Ζήτησε εκεί δουλειά σε εργοστάσιο και όταν τον ρώτησαν τι προσόντα έχει, εκείνος τους έδειξε το παράσημο, και προσελήφθη αμέσως στο πολεμικό εργοστάσιο Βίκερς. Δεν έμεινε πολύ εκεί, έφυγε στη ζούγκλα που τον μάγευε. Πέρασε ταραχώδη βίο, γεμάτο περιπέτειες με τα άγρια θηρία, που τις δημοσίευε ο τοπικός Τύπος.
Μετά ήρθαν οι οπάλιοι λίθοι. Πήγε στην απομακρυσμένη Coober – Pedy και επιδόθηκε στην εξόρυξη του πολύτιμου αυτού λίθου. Εκεί το 1980 καθώς έσκαβαν θάφτηκαν ζωντανοί και βρήκαν τραγικό θάνατο οι Έλληνες οπαλωρύχοι Γρηγόριος Διγελάτος 38 ετών, Νικόλαος Ναθαναήλ 52 και Γιάννης Μπουσπουρής 43 ετών.
Το θέρος του 1974 στη μεγάλη κρίση με την Τουρκία, ο Στίγκας συγκέντρωσε χρήματα και τα έστειλε στην Ελλάδα, ενώ συγκρότησε ομάδα πολεμιστών και ενημέρωσε τον πρόξενο μας ότι είναι έτοιμοι για την πρώτη γραμμή… Τον σκότωσαν μια νύχτα, τον Αύγουστο του 1986, Σλαβοσκοπιανοί για να τον ληστέψουν, επειδή βρήκε οπάλιους λίθους, στη σπηλιά που έσκαβε.
Ο φτωχικός τάφος του βρίσκεται στο Coober – Pedy, εκεί που έζησε ως σύγχρονος ροβινσώνας τα τελευταία 30 έτη της ζωής του. Η Ποντιακή Αδελφότητα της Αδελαϊδας, με πρόεδρο και συγχωριανό του Στίγκα, Γιώτη Κερμανίδη, πήγαν στον τάφο του, τέλεσαν τρισάγιο, έψαλαν τον εθνικό ύμνο, επισκέφθηκαν τη σπηλιά που ζούσε κι έσκαβε να βρει οπάλιους λίθους. Εκεί ο Κερμανίδης βρήκε κάποια κουζινικά του σκεύη και πήρε ένα μπρίκι ως ενθύμιο…
Το βρετανικό παράσημο
Το παράσημό του ο Στίγκας, το είχε δώσει κάποτε ενέχυρο στην τοπική Εμπορική Τράπεζα για να πάρει δάνειο. Σήμερα βρίσκεται σε περίοπτη θέση στο μουσείο της Λέσχης Παλαιών Πολεμιστών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο αδελφός του Ανδρέας, έφυγε κι αυτός το 1956 στη Λατινική Αμερική και αφού περιπλανήθηκε επι μία 50ετία ως ροβινσώνας στη ζούγκλα του Αμαζονίου και τη Βενεζουέλα, επέστρεψε με άδεια χέρια στο Κομνηνά Ξάνθης το 2006. Έτυχε της αγάπης των Κομνηνιωτών, βρήκε στέγη και θαλπωρή και πέθανε στην πλατεία του χωριού από καρδιακή προσβολή το μεσημέρι της 20ης Δεκεμβρίου 2010.
Λεζάντες φωτογραφιών: 1) Τέταρτος, όρθιος από αριστερά ο Κώστας Στίγκας στην τελετή απονομής παρασήμων στην αγγλική πρεσβεία. 2) Λίγο πριν την αναχώρηση για την Αυστραλία, δεξιά ο Κώστας Στίγκας, στη μέση ο αδελφός του Ανδρέας και αριστερά ο χωριανός του Τάσος Λαμψίδης 3) Εξω από τη σπηλιά του στο Κούπα Πίντι 4) Ο Στιγκας μαγειρεύει… ελληνικά. 5) Ο Κώστας με το … λάφυρο του, ένα αγριογούρουνο στα βουνά των Κομνηνών.
