Αυτό που, άπαξ και το ‘βρισκε κανείς, ξεκαθάριζαν και όλα τα υπόλοιπα» (Χέρμαν Μέλβιλ)
Σε μια πόλη, όπως η Πόλη- Αγορά της Ξάνθης, ή ακόμη καλύτερα σε μια περιοχή του νεοελληνικού κράτους, όπως είναι η Θράκη, όπου λίγοι λένε αυτό που σκέφτονται και πιστεύουν, η έκδοση του πονήματος του Θεόδωρου Θεοδώρου ψάχνει την αλήθεια. Βιβλίο με πλούσιο υλικό, αρχειακό και σύγχρονο. Ένα βιβλίο για όλους τους καιρούς. Μέσα από τις σελίδες του προβάλλεται και αποτυπώνεται το πρόσωπο της πολύπλευρης Θρακικής πραγματικότητας.
Ο Θόδωρος συνδυάζει με μοναδικό τρόπο την πλοκή των μικρών συμβιβασμών της καθημερινότητας, με την σκοτεινή πλευρά που κρύβει η καθημερινότητα. Το βιβλίο του είναι ένας καρπός της πολύχρονης εμπειρίας του. Ένα απόσταγμα βιωματικό. Μια ήρεμη εξομολόγηση, με οξυδερκέστατες παρατηρήσεις και διαπιστώσεις.
Η έρευνά του διεισδύει σε έναν κόσμο προνομίων και κατάχρησης εξουσίας. Το επίκαιρο αυτό βιβλίο περιγράφει πολύ παραστατικά την σημερινή κατάσταση που επικρατεί στην Θράκη, σε συνάρτηση με τις οικονομικές, τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις. Χαρτογραφεί την σύγχρονη καθημερινότητα στην Ελληνική Θράκη. Αποκαλύπτει με έναν μοναδικό τρόπο όπως προανέφερα, την συναρπαστική πλοκή με την σκοτεινή πλευρά που κρύβει η καθημερινότητα. Θάλασσα ήρεμη ή ταραγμένη; Φωτιά ή Πάγος; Το βιβλίο μας καλεί να σταθούμε και να πάρουμε θέση.
Με την πολυετή πείρα του στον χώρο, απεικονίζει με ανάγλυφο τρόπο τους χώρους στους οποίους κινείται το θέμα του. Μας φωνάζει να δούμε καθαρά την παροδικότητα και να δώσουμε την δική μας απάντηση. Μπορεί επιτέλους κάποτε, μια χώρα να μάθει από τα λάθη της; Μέσα στην καταγγελία της καθημερινής υποκρισίας, μας προσφέρει μια σπάνια στοχαστική εμπειρία, με αυτήν την συγκεντρωτικότερη απόδοση του ζητήματος. Αντλώντας στοιχεία από ποικίλες πηγές, ο συγγραφέας παρουσιάζει μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη με την συνδρομή των επιστημών.
Διατυπώνονται βασικές σκέψεις για να αντιμετωπιστούν οι ασθένειες ώστε να ιαθούν όλες οι ιδιομορφίες και οι ιδιοτυπίες. Στον πυρήνα του προβληματισμού του, ο Θόδωρος θέτει τα δεσμά της υποκρισίας, στηλιτεύοντας την εποχή του. Ακόμα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός του, βρίσκονται οι διάφορες ιδεολογίες που αναπτύχθηκαν γύρω από το θέμα, καθώς και οι επιπτώσεις που αυτές οι ιδεολογίες επέφεραν.
Όπως ακόμα και εκείνοι οι μικροί συμβιβασμοί που γίνονται σε θέματα καθημερινότητας. Προσπαθεί να βιώσει κριτικά το παρόν του, ατενίζοντας ταυτόχρονα με διεισδυτικότητα το αύριο. Υποστηρίζει ότι η βαριά σκιά των αμαρτημάτων μιας γενιάς πέφτει πάνω και στις επόμενες. Παρακολουθεί τις αυταπάτες και την έπαρση της «καλής κοινωνίας», με την βαθιά γνώση που έχει χωρίς να διακρίνεται ο ίδιος από κάποια υπεράνθρωπη αρετή. Με την κρυστάλλινη απλότητα του κειμένου του, καταγγέλλει τους μονάρχες και τους κυβερνήτες, και υπερασπίζετε με πάθος τους καταφρονημένους. Στο βιβλίο του καθρεφτίζεται με ενάργεια, ολόκληρη η περιπέτεια του θέματός του, καθώς απλώνεται αυτό ελκυστικά σε άφθονες σελίδες, με ένταση, παλμό και φαντασία. Ο τρόπος της γραφής είναι απλός και άμεσος, ενώ οι συσχετισμοί που γίνονται, βοηθούν τον αναγνώστη να συναισθανθεί, το πόσο αυτό το παρελθόν, επηρεάζει την σημερινή πραγματικότητα. Ένα βιβλίο που έχει την δύναμη μιας έκρηξης.
Ο Θόδωρος παρακολουθεί με μια ζυγισμένη αισιοδοξία τα διλήμματα πίσω από τις πράξεις και σκιαγραφεί με σίγουρο χέρι τους δρόμους της πορείας. Ευαίσθητο στις λεπτομέρειες, αποκαλύπτει τα μικρογεγονότα της καθημερινότητας και αντιπαρατίθεται στην οχλοβοή και την υπερκινητικότητα. Η ιδιαιτερότητα του βιβλίου δεν περιορίζεται στον τρόπο προσέγγισης του θέματος, αλλά εντοπίζεται στη θεματική του.
Συνδυάζοντας ένα αίσθημα βαθύτατου σεβασμού, προτείνει να αναζητήσουμε διορατικές σκέψεις. Μας εμπνέει να σκεφτούμε, να διαφωνήσουμε , να θέσουμε ορθολογικά επιχειρήματα και ερωτήματα, και μας καλεί όλους να συμμετάσχουμε σε αυτήν την δημόσια συζήτηση. Επικεντρώνεται και εξετάζει τις απόψεις που έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς. Προκαλεί τους αναγνώστες να σκεφτούν βαθύτερα, εγκαινιάζοντας ένα νέο ξεκίνημα στον διάλογο και στην κατανόηση. Μια πλήρης και συναρπαστική έκδοση για αναγνώστες κάθε ηλικίας, μας παρουσιάζεται εδώ, με όρους της ιστορίας, παρά με άχρονες έννοιες. Ένα κατατοπιστικό πορτρέτο που έρχεται να δώσει απαντήσεις στα προκλητικά ερωτήματα των καιρών μας.
Ο Θόδωρος με μια συνολική κατανόηση και αγάπη για τους άλλους Έλληνες, εμμένει στην καθημερινή αλήθεια των ανθρώπων. Σήμερα οι μεγάλοι κίνδυνοι δεν προέρχονται από τους εξωτερικούς εχθρούς αλλά από εχθρούς εσωτερικούς και οικείους που απειλούν την ύπαρξή της. Το βιβλίο με βασικό χαρακτηριστικό την εξαιρετικά εντυπωσιακή έρευνά του, εμποτίζει ζητήματα που μένουν ανεξίτηλα χαραγμένα στην μνήμη του αναγνώστη. Καταπιάνεται με μια εξαντλητική και πλήρως εμπεριστατωμένη αντιπαραβολή στα αντίστοιχα στάδια της εξέλιξης του μείζον θέματός του. Έργο απαραίτητο για κάθε επιστήμονα ερευνητή αλλά και απλό αναγνώστη που ενδιαφέρεται να εντρυφήσει στο θέμα. Στους ταραγμένους καιρούς που ζούμε σήμερα, ξέρουμε καλά ότι οι πολίτες-οπλίτες ταλαντεύονται ανάμεσα στην υποταγή σε άδικους «προξενικούς νόμους» και στη δυναμική πρόκληση να τους ανατρέψουν. Δεν μπορούμε πλέον άλλο να επιτρέπουμε στους αριβίστες να ανταλλάσουν το μέλλον όλων των κατοίκων της Θράκης.
Χρειαζόμαστε κάτι νέο. Μια προσωπική επανάσταση αυτοσυνείδησης. Μια επανάσταση όμως χωρίς ηγετίσκους. Ξέρω πολύ καλά ότι υπάρχει μια σιωπή παντού. Μια σιωπή όπως εκείνη που ξεχειλίζει από τα χείλη του κολυμβητή, όταν καλεί σε βοήθεια. Μια σιωπή που φωνάζει και λέει όχι στην σύγχρονη Βαστίλη που κάποιοι ονειρεύονται. Στην εποχή λοιπόν της παγκοσμιοποίησης και των ραγδαίων ανακατατάξεων, η Θράκη μας, μας υπενθυμίζει ότι μπορεί να ζει, να αναπνέει και να προοδεύει μέσα από την πολυμορφία και την ποικιλότητα, χωρίς να αποκηρύσσει τις ρίζες και τις παραδόσεις της. Αρκεί το κέντρο, η Αθήνα, να ρουφήξει επιτέλους τη μικροσκοπική Θρακική γεωγραφία. Να αποπειραθεί να μετρήσει. Να αποτιμήσει τρόπους και φερσίματα.
Πολιτικές. Να λογαριάσει τον καιρό και ύστερα να κάνει την αριθμητική. Μακριά από κομματικούς οργασμούς. Διαφορετικά, το αποτέλεσμα θα συνεχίζει να κραυγάζει μέσα στο μεγαλείο της Θρακικής γεωγραφίας, σε μια κολυμβήθρα που ξεπλένει παλιά φορτία, πάθη και μανίες, υπό της ατμοσφαιρικής χλιδάτης αυταπάτης, των συμμάχων και κουμπάρων, συνοδεία περιτυλιγμένων ονειρώξεων.
Με τιμή
Μιχάλης Σπανίδης
