Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δίνει ο καθηγητής Θανάσης Μουσόπουλος στο βιβλίο του «Άβδηρα Γη του Κάλλους και του Στοχασμού», το πιο πιθανό είναι ότι οι κάτοικοι του Βυζαντινού Πολύστυλου, μετά την Τουρκική κατάληψη κινήθηκαν προς το εσωτερικό, όπου έφτιαξαν το νέο χωριό, παραχωρώντας την χρήση του λιμανιού και του φρουρίου στους Τούρκους.
Στα ερείπια μιας ένδοξης εποχής
Με φόντο την γαλάζια θάλασσα και τον υπέροχο ήλιο του Ιουλίου τελέστηκε στα πλαίσια των εκδηλώσεων του Δήμου Αβδήρων «Δημοκρίτεια 2010» στον Δήμο Αβδήρων υπαίθριος εσπερινός στα ερείπια του Επισκοπικού Ναού Πολύστυλο. Στον εσπερινό χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Ξάνθης κ.κ. Παντελεήμων ενώ παρέστησαν αρκετοί πολιτικοί και πολίτες.
Λίγα λόγια για το Πολύστυλο: Πολύστυλο ονομάστηκε το πολίχνιο που ιδρύθηκε στα μεσοβυζαντινά χρόνια, στη θέση της ακρόπολης των αρχαίων Αβδήρων, σε χαμηλό λόφο δίπλα στο λιμάνι. Το όνομα οφείλεται προφανώς στην ύπαρξη πολλών αρχαίων κιόνων που μεταφέρονταν από τη θέση αυτή. Τα σημαντικότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου είναι: Τα ερείπια μονόχωρου τρουλαίου ναού του 12 ου- 13 ου αιώνα και το νεκροταφείο γύρω από αυτόν. 
Τα λείψανα αποκαλύφθηκαν εσωτερικά των τειχών και κοντά στην πύλη. Τα ερείπια τρίκλιτου ναού, μεταβυζαντινού, με παλαιότερο οκτάπλευρο βαπτιστήριο. Εντοπίστηκε στην κορυφή του λόφου, όπου βρίσκεται ο πύργος της βυζαντινής ακρόπολης, και θεωρείται ο επισκοπικός ναός της πόλης. Ιδρύθηκε τον 9 ο/10 ο αιώνα και επισκευάσθηκε τον 11 ο αιώνα. Δίπλα στα βαπτιστήριο αποκαλύφθηκε κτιστός τάφος με αρκοσόλιο.
Εκτενές νεκροταφείο του 9 ου- 11 ου αιώνα. Βρίσκεται έξω από τον περίβολο της βυζαντινής πόλης, μπροστά στη δυτική πύλη των Αβδήρων και έχει ιδρυθεί στη θέση αρχαιότερου νεκροταφείου. Εντοπίσθηκε, επίσης, τρίκλιτη κοιμητηριακή βασιλική.
Το μεσοβυζαντινό τείχος του βυζαντινού Πολύστυλου. Είναι θεμελιωμένο, είτε πάνω στο κλασικό, είτε πάνω στο ρωμαϊκό- υστερορωμαϊκό τείχος. Η κεντρική πύλη βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της οχύρωσης.
Τα ερείπια μικρού βαλανείου. Αποκαλύφθηκαν κοντά στο ΝΔ πύργο της βυζαντινής οχύρωσης.
