Βρισκόμαστε σε μια περίοδο η οποία χαρακτηρίζεται από ραγδαίες αλλαγές, μεγάλες αναταράξεις και νέα δεδομένα.Η πρωτοφανής σε μέγεθος διεθνής οικονομική κρίση που αναμφίβολα πλήττει και την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και τη χώρα μας, οδηγεί στην πολύ συχνή αναθεώρηση των προβλέψεων μας και σε αναπροσαρμογή των πολιτικών μας.
Οι μεγάλες κλιματικές αλλαγές που είναι απόρροια της βίαιης επέμβασής μας στο περιβάλλον, επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την οικονομία των χωρών, των νοικοκυριών, κυρίως όμως την ζωή και την υγεία των πολιτών και κάνουν πιο επιτακτική παρά ποτέ την ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος.
Η εφαρμογή της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής η οποία ψηφίσθηκε μεν τον Ιούνιο του 2003, όμως πολλές Κοινές Οργανώσεις Αγοράς, αναθεωρούνταν μέχρι και την χρονιά που μας πέρασε, έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή και στο εισόδημα και την ανάπτυξη της Υπαίθρου και της Περιφέρειας.
Οι αλλαγές αυτές αφήνουν προοπτικές επιβίωσης και ανάπτυξης μόνο σε όσους προετοιμάζονται σωστά , με υπευθυνότητα για το αύριο, μιλούν με ειλικρίνεια στους πολίτες, σχεδιάζουν αλλά και υλοποιούν τις στρατηγικές τους.
Με αυτούς τους κανόνες καλείται να λειτουργήσει και η χώρα μας και ειδικότερα η ελληνική γεωργία.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον τα βιοκαύσιμα και οι καλλιέργειες ενεργειακών φυτών αποτελούν μία εναλλακτική προσέγγιση στην αγροτική παραγωγή με τις μεγάλες διαρθρωτικές της αδυναμίες, που μπορεί να δώσει λύση σε πολλά σύγχρονα προβλήματα.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι συγκεκριμένες καλλιέργειες γνωρίζουν πρωτόγνωρη ώθηση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τυγχάνουν της έντονης στήριξης της Ε.Ε και θεωρούνται «στοίχημα» για το μέλλον.
Θα σας αναφέρω χαρακτηριστικά, το σχέδιο προτάσεων που εξέτασε η Κομισιόν σε σχέση με τα βιοκαύσιμα για την μεταρρύθμιση του ενεργειακού τομέα της Ε.Ε, προκειμένου να αντιμετωπισθεί το φαινόμενο του Θερμοκηπίου.
Στο σχέδιο αυτό εκτός των άλλων, προτείνεται η συμμετοχή των βιοκαυσίμων (βιοντήζελ και βιοαιθανόλη) στις οδικές μεταφορές να φθάσει το 2020 σε ποσοστό της τάξης του 10%, ενώ μέχρι το 2010 η συμμετοχή τους προβλεπόταν μέχρι 5,75%.
Αυτό σημαίνει ότι μέχρι το 2020 θα ενισχυθούν οι πρωτοβουλίες στήριξης των καλλιεργούμενων εκτάσεων, ώστε να επιτευχθεί η αύξησή τους.
Ενώ άλλες, όπως το γλυκό σόργο και η ελαιοκράμβη να δώσουν έναν αποφασιστικό τόνο στον τομέα της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών στη χώρα μας.
Για να γίνει δε αντιληπτή η διέξοδος, που τα βιοκαύσιμα μπορούν να δώσουν στην αγροτική μας παραγωγή σας αναφέρω ότι με την νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική κάθε χρόνο αντιμετωπίζουμε σοβαρό πρόβλημα στον προγραμματισμό καλλιέργειας περίπου 2 εκατομμυρίων στρεμμάτων.
Το πρόβλημα δημιουργήθηκε από την μείωση της καπνοπαραγωγής κατά εκατό εκατομμύρια κιλά, την συρρίκνωση της τευτλοκαλλιέργειας κατά 50% και την μείωση της βαμβακοκαλλιέργειας κατά περίπου εξακόσιες χιλιάδες στρέμματα.
Φέτος για να καλύψουμε την απώλεια εισοδήματος από τις χαμηλές τιμές των αγροτικών μας προϊόντων, καταβλήθηκαν αποζημιώσεις πάνω από πεντακόσια εκατομμύρια ευρώ, ποσό που θα ήταν κατά πολύ χαμηλότερο εάν ήδη είχαν μετατραπεί τα δύο εργοστάσια της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζαχάρεως σε εργοστάσια παραγωγής βιαιθανόλης.
Γι αυτό και αποτελεί μεγάλη πρόκληση για εμάς, το αν τα βιοκαύσιμα που θα καταναλώνουμε, θα προέρχονται από ελληνικά ενεργειακά φυτά ή από εισαγόμενες πρώτες ύλες.
Υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι η χώρα μας δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στη μεγάλη αυτή πρόκληση, αφού δεν υπήρχε μέχρι πρότινος σχετική εμπειρία στον τομέα αυτό.
Πράγματι, η αλήθεια είναι ότι ξεκινήσαμε από μηδενική βάση.
Παρόλα αυτά, όμως, είναι σημαντικό ότι στη χώρα μας λειτουργούν ήδη 14 μονάδες παραγωγής βιοντήζελ και ότι τα συμβόλαια που έχουν υπογραφεί φέτος μεταξύ παραγωγών ενεργειακών φυτών και εταιριών ξεπερνούν τα 350.000 στρέμματα.
Κατά συνέπεια τα αποτελέσματα της πολιτικής μας κατά τα προηγούμενα χρόνια είναι πράγματι ενθαρρυντικά και αποδεικνύουν ότι κινούμαστε σε ένα πλαίσιο που μπορεί να λειτουργήσει μόνο προς το συμφέρον της χώρας.
Έχοντας την ευθύνη, ως Υφυπουργός και αργότερα ως Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, της ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην χώρα μας και της ώθησης της παραγωγής βιοκαυσίμων από ελληνικά ενεργειακά φυτά προχώρησα σε κινήσεις που με έφεραν μεν αντιμέτωπο με συμφέροντα που προσέβλεπαν σε οφέλη από εισαγωγές βιοκαυσίμων, ωφέλησαν όμως σημαντικά την αγροτική μας οικονομία.
Έτσι για πρώτη φορά στη χώρα μας χαράχθηκε πολιτική, οι κύριοι άξονες της οποίας είναι οι εξής:
1. Ψηφίστηκε ο Νόμος 3423/2005 για τα βιοκαύσιμα, ο οποίος προωθεί την παραγωγή βιοκαυσίμων από ελληνικά ενεργειακά φυτά.
Ο Νόμος αυτός είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την ουσιαστική προσπάθεια που καταβάλλουμε, έτσι ώστε οι ενεργειακές καλλιέργειες να αποκτήσουν δυναμική, να αυξήσουν το εισόδημα των Ελλήνων αγροτών και να δώσουν μία καλύτερη προοπτική στην αγροτική ανάπτυξη.
Ουσιαστικά θέτει το θεσμικό πλαίσιο για την λειτουργία της αγοράς των βιοκαυσίμων στην χώρα μας, όμως παράλληλα δίνει έμφαση στην παραγωγή τους από ελληνικά ενεργειακά φυτά αφού:
Α) Στις κατανομές των βιοκαυσίμων προτεραιότητα έχουν οι εταιρείες που προμηθεύονται, με συμβόλαια που συνάπτουν, επικυρωμένα μάλιστα από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης, ενεργειακά φυτά από Έλληνες αγρότες.
Β) Δίνεται η δυνατότητα δημιουργίας μικρών μονάδων παραγωγής βιοκαυσίμων στην ελληνική περιφέρεια.
Γ) Όλες οι αποφάσεις για την κατανομή των βιοκαυσίμων φέρουν και την υπογραφή του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
2. Πραγματοποιήθηκε για το έτος 2006 η κατανομή 90.000 χιλιόλιτρων αποφορολογούμενων ποσοτήτων αυτούσιων βιοκαυσίμων σε 9 εταιρείες. Για το έτος 2007 η κατανομή έφτασε τα 114.000 χιλιόλιτρα σε 10 μονάδες παραγωγής βιοκαυσίμων.
Με βάση τα συμβόλαια που κατατέθηκαν στο Υπουργείο Ανάπτυξης το 2007 καλλιεργηθήκαν 121.369 στρέμματα με ηλίανθο και ελαιοκράμβη και απορροφήθηκαν 50.000 τόνοι βαμβακόσπορου για την παραγωγή βιοντήζελ. Πρέπει να τονιστεί, δε , ότι οι τιμές των προϊόντων αυτών ήταν ιδιαίτερα υψηλές με πριν.
Χαρακτηριστικά, η τιμή του ηλίανθου, από 14 λεπτά το κιλό που ήταν μέχρι την προηγούμενη χρονιά, διαμορφώνεται σε 25 λεπτά το κιλό, όταν προορίζεται για βιοντήζελ, και σε 17.5, από 9,4 λεπτά, του βαμβακόσπορου.
Το 2008 η κατανομή ήταν 123.000 χιλιόλιτρα λειτούργησαν 12 μονάδες βιοντήζελ, καλύφθηκαν με συμβόλαια 126.000 στρέμματα και απορροφήθηκαν 45.000 τόνοι βαμβακόσπορου.
Για το 2009 έχουν συναφθεί συμβόλαια που καλύπτουν 350.000 στρέμματα η δε παραγωγή βιοντήζελ από ελληνικά ενεργειακά φυτά αναμένεται να καλύψει το 4,5% του ντίζελ κίνησης που διατίθεται στη χώρα μας. Η δε τιμή για τον ηλίανθο ξεπερνά τα 30 λεπτά το κιλό.
3. Έχει ληφθεί, ήδη, όσον αφορά την παραγωγή βιοαιθανόλης, η απόφαση από το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης (ΕΒΖ) για τη μετατροπή δύο μονάδων, της Ξάνθης και της Λάρισας, σε εργοστάσια παραγωγής βιαιθανόλης. Στα εργοστάσια αυτά θα χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη 600.000 τόνοι σιτηρών και 600.000 τόνοι ζαχαρότευτλων. Το σχέδιο για τη μετατροπή των εργοστασίων δυστυχώς δεν έχει προχωρήσει λόγω της οικονομικής κρίσης που αποθάρρυνε στρατηγικούς επενδυτές από το να συμμετέχουν στο σχήμα της επένδυσης. Άποψή μου είναι ότι επειδή πρόκειται για επενδύσεις στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη της Ελληνικής Περιφέρειας, η μετατροπή των δύο εργοστασίων πρέπει άμεσα να προχωρήσει με μόνο επενδυτή την Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης και αργότερα να ερευνηθεί η διάθεση ποσοστού μετοχών στον ιδιωτικό τομέα. Το θέμα έφερα στην Κυβερνητική Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2008, πρόσφατα απέστειλα επιστολή στον Πρωθυπουργό της χώρας και πιέζω προς κάθε κατεύθυνση για την υλοποίηση της επένδυσης.
4. Έγιναν επισκέψεις σε χώρες τις Ε.Ε από στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και της ΠΑΣΕΓΕΣ προκειμένου να μελετηθεί η παραγωγή αγορά των βιοκαυσίμων από ενεργειακά φυτά.
5. Δημιουργήθηκε ομάδα εργασίας από υπηρεσιακούς παράγοντες, καθηγητές του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, από εκπροσώπους της ΠΑΣΕΓΕΣ, της ΕΒΖ, του ΚΑΠΕ και των ΕΛΠΕ.
Αποστολή της ομάδας αυτής είναι η διαμόρφωση μίας σαφούς άποψης για τις κατάλληλες ενεργειακές καλλιέργειες για την παραγωγή βιοκαυσίμων στην χώρα μας.
Η ομάδα εργασίας παρέδωσε τα συμπεράσματα της και με βάση αυτά προχωράμε, αναπροσαρμόζοντας την πολιτική μας όπου κρίνεται απαραίτητο.
6. Εξεδόθη η ΚΥΑ 36781/2007 (ΦΕΚ 444Β/2-4-07) με την οποία καθορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής του καθεστώτος ενίσχυσης των ενεργειακών καλλιεργειών.
Επιπρόσθετα, προβλέπεται ότι η χρησιμοποίηση ελληνικού βαμβακόσπορου από τις μονάδες παραγωγής βιοκαυσίμων τους δίνει προτεραιότητα στην ετήσια κατανομή αποφορολογημένων βιοκαυσίμων.
7. Έγιναν επανειλημμένες συσκέψεις στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με αγροτικούς συνεταιρισμούς, με εκπροσώπους των μονάδων παραγωγής βιοντίζελ, με τα ΕΛΠΕ και με την ΕΕΠΕΣ, προκειμένου να υπάρξει συνεργασία μεταξύ τους για την απορρόφηση ελληνικών ενεργειακών φυτών.
8. Προωθήθηκε σε συνεργασία με το Υπουργείο Μεταφορών, Συγκοινωνιών και Τηλεπικοινωνιών η χρησιμοποίηση αυτούσιου βιοντίζελ από ελληνικά ενεργειακά φυτά στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Ήδη το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο έχει υποβάλλει πλάνο μελέτης, προκειμένου να διερευνηθεί η δυνατότητα αυτή και οι πιθανές μετατροπές που θα απαιτηθούν στα αστικά λεωφορεία.
9. Δόθηκαν κίνητρα για την προώθηση των ενεργειακών καλλιεργειών, πέραν της κοινοτικής ενίσχυσης.
Αυτό γίνεται με την έγκριση Σχεδίων Βελτίωσης που περιλαμβάνουν συμβολαιοποιημένες καλλιέργειες ενεργειακών φυτών, με ευνοϊκότερους όρους έναντι των λοιπών Σχεδίων Βελτίωσης.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στην Δ Προγραμματική Περίοδο 2007- 2013 έχει γίνει ειδική πρόβλεψη δέσμευσης πιστώσεων για την κατά προτεραιότητα έγκριση επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα καλλιέργειας ενεργειακών φυτών.
10. Στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει συσταθεί Ειδική Εθνική Επιτροπή Ανάπτυξης και Αξιοποίησης Ενεργειακών Καλλιεργειών. Σκοπός της Επιτροπής είναι η συνδυασμένη αξιολόγηση της προσαρμοστικότητας και βιωσιμότητας, ανάπτυξης και αξιοποίησης ενεργειακών καλλιεργειών για παραγωγή βιοκαυσίμων (βιοντίζελ- βιοαιθανόλη), σε σχέση με τις τοπικές συνθήκες και την προοπτική δημιουργίας μονάδων επεξεργασίας, καθώς και αντίστοιχη μελέτη για την αξιοποίηση ως βιομάζα στα πλαίσια των προοπτικών παραγωγής βιοκαυσίμων δεύτερης γενιάς.
Κυρίες και Κύριοι,
Οι πολιτικές που εφαρμόσαμε για την ανάπτυξη των βιοκαυσίμων αποδίδουν καρπούς.
Οφείλουμε όμως να προχωρήσουμε με ακόμη πιο γρήγορους ρυθμούς και με συγκεκριμένο σχέδιο.
Θέλουμε να καλύψουμε το κενό σε έναν τομέα που η χώρα μας από ουραγός μπορεί να μετατραπεί σε έναν σημαντικό συνομιλητή.
Τόσο σε σχέση με την χρησιμοποίηση καθαρών καυσίμων, που είναι φιλικά προς το περιβάλλον, όσο και με την ανάπτυξη των ενεργειακών φυτών.
Επιτυγχάνοντας, έτσι, τη στήριξη της Περιφέρειας και συνολικά του κόσμου της Υπαίθρου.
Όπως έχει αποδειχθεί, η παραγωγή βιοκαυσίμων από ελληνικά ενεργειακά φυτά στην Ελλάδα έχει σημαντικά πλεονεκτήματα για την Αγροτική Οικονομία, καθώς μπορεί να της προσθέσει:
• Αξία παραγόμενου προϊόντος ίση με 100- 120.000.000 Ευρώ περίπου.
• Ενισχύσεις από την Ε.Ε της τάξεως των περίπου 9.000.000 Ευρώ. (2.000.000 στρ. Χ 4,5 Ευρώ/ στρ.)
• Στρέμματα νέων καλλιεργειών κατά 1.5- 2.000.000
• Δυνατότητα εξαγωγής πρώτης ύλης σε Ευρωπαϊκές Αγορές όπου η ζήτηση για βιοκαύσιμα αυξάνεται συνεχώς, μέσα σε ενιαίο πλαίσιο ενισχύσεων και αποφορολόγησης.
• Περιορισμός της εξάρτησης όσον αφορά τα καύσιμα κίνησης και μείωση των εισαγωγών.
• Προστασία του περιβάλλοντος.
Κυρίες και Κύριοι,
Ο ομιλών ήταν αυτός που πίστεψε πως τα βιοκαύσιμα από ελληνικά ενεργειακά φυτά αποτελούν μια σημαντική αναπτυξιακή προοπτική για την ελληνική Περιφέρεια.
Που δεν δείλιασε και δεν δίστασε να φτάσει στα άκρα προκειμένου η ευκαιρία αυτή να μην πάει χαμένη για τους Έλληνες αγρότες.
Η προσπάθεια που ξεκίνησε από το μηδέν αποδίδει καρπούς, όμως οφείλουμε να μην εφησυχάσουμε διότι όσο μεγάλα είναι τα οφέλη της, άλλο τόσο μεγάλα είναι και τα συμφέρονται που θίγονται από αυτήν.
Προσπάθησα να σας κάνω κοινωνούς αυτής της μεγάλης ευκαιρίας που μας δίνεται διότι πιστεύω ότι μόνον οι ενημερωμένοι πολίτες μπορούν να διεκδικούν το καλύτερο για τον τόπο τους, και μόνον συνειδητοποιώντας τις προκλήσεις και προσπαθώντας από κοινού να τις αξιοποιήσουμε μπορεί προς το καλύτερο να αλλάξει η φορά των πραγμάτων στην χώρα μας.
