Είπαμε ότι η Ελλάδα είναι η βάση του στοχασμού μας, αλλά η Ελλάδα είναι πολύ περισσότερα πράγματα, και γι αυτό μιλούμε για το Ελληνικό Θαύμα, επειδή, χωρίς αυτό το Θαύμα, οι Ευρωπαίοι δεν θα ήμασταν πολιτισμένοι, όπως επίσης, κατά έμμεσο τρόπο, ένα μεγάλο μέρος τού Κόσμου θα βρισκόταν ακόμη σχεδόν μέσα στις σπηλιές ή, στην καλύτερη περίπτωση, θα βρισκόταν στην νεολιθική εποχή.
Ο Levi- Strauss γράφει: «Πολύ συχνά μιλούμε για το Ελληνικό Θαύμα, και δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, ούτε καν από έναν εθνολόγο, το γεγονός ότι κάτι συνέβη σε μία γωνίτσα τού Κόσμου, σε μία συγκεκριμένη εποχή, κάτι που αρχικά κατέστησε δυνατή την γέννηση τής φιλοσοφίας και, μέσω τής φιλοσοφίας, ορισμένων μορφών στοχασμού και επιστημονικής γνώσης. Γιατί συνέβη αυτό; Ίσως κάποιοι μπορούν να μας πουν. Από την έποψη τού εθνολόγου, που παρατηρεί τα πράγματα από μία παντελώς απόμακρη προοπτική, εφόσον επιχειρεί να συμπεριφερθεί σαν να προέρχεται από άλλον πλανήτη και σαν να του είναι ξένο οτιδήποτε ανθρώπινο, κάτι που κατορθώνεται όταν ο συντελεστής τής αποξένωσης τού επιτρέπει να αποβάλει τις προκαταλήψεις που φέρει λόγω τής μόρφωσης και τού πολιτισμού του, καμία εξήγηση δεν φαίνεται αποδεκτή. Γιατί συνέβη εκεί; Γιατί συνέβη σε μία συγκεκριμένη στιγμή; Η εθνολογία δεν προσφέρει καμία απάντηση. Ας πούμε ότι αυτό συνέβη μία φορά και, όπως όλα τα μοναδικά φαινόμενα, μπορούμε μόνον να το επαληθεύσουμε, να το καταγράψουμε, αλλά όχι να το εξηγήσουμε».
Προφανώς πρόκειται για ένα Θαύμα. Στην εποχή μας, ωστόσο, υπάρχουν εν ζωή και άλλα δύο σημεία της υδρογείου σφαίρας, όπου επίσης εμφανίστηκαν βασικοί πολιτισμοί: η Ινδία και η Κίνα. Επιπλέον, εξετάζοντας την Ιστορία, παρατηρούμε ότι στον Αρχαίο Κόσμο υπήρξαν και άλλα δύο κέντρα πολιτισμού: της Σουμερίας και τής Αιγύπτου. Οι δύο πρώτες περιπτώσεις, όμως, δεν αγγίζουν το βάθος και την σημαντικότητα που σήμερα έχει η Ελλάδα, όσο για τις άλλες δύο, τις αρχαίες περιπτώσεις, η κύρια συνεισφορά τους ενσωματώθηκε μέσα στην ελληνική.
Στην περίπτωση, λοιπόν, τής Ινδίας και τής Κίνας, αντιμετωπίζουμε δύο πολιτισμικούς κορμούς κάπως διαφορετικούς από τον ελληνικό, όπου όμως δεν μπορούμε να μιλήσουμε για κανένα αυθεντικό θαύμα, όπως, αντίθετα, μπορούμε να υποστηρίξουμε στην ελληνική περίπτωση. Ακόμη και αν οι άλλοι πολιτισμοί έχουν κάποια σημαντική παρουσία, δεν μπορούμε γενικά να παραδεχτούμε ότι σε όλα τα μέρη τού Κόσμου γεννήθηκαν πολιτισμικές εστίες, αφού, στην πλειοψηφία τους, οι σύγχρονοι πολιτισμένοι λαοί είναι τέτοιοι, επειδή ακριβώς αποδέχτηκαν τα επιτεύγματα του ελληνικού θαύματος.
Από το βιβλίο του Βάσκου φιλοσόφου Φεδερίκο Κάρλος Κρούτβιγκ Σαγρέδο, «Το Ελληνικό Θαύμα: από την Μαγεία στην Επιστήμη», σε μετάφραση και σχολιασμό Αθανασίου Τσακνάκη, εκδόσεις «Βιβλιοβάρδια», τηλέφωνα: 2310264149 και 2310210004.
