Του Μανώλη Σ. Χούμα
Ο πύργος του Ρολογιού είναι το πλέον εμβληματικό κτίσμα της πόλης απ’ την ανέγερσή του.
Ο κτήτοράς του είναι, χωρίς αμφιβολία, ο Οθωμανός καπνέμπορος και κάτοικος Γενισέας Χατζή Εμίν Αγά ή Χατζηεμίνας, όπως τον αποκαλούσαν οι Ρωμηοί της εποχής.
Για την ημερομηνία ανέγερσης έχουμε δύο χρονολογίες στην ξανθιώτικη παράδοση, η μία το 1859 και η άλλη το 1875 περίπου.
Τις παραπάνω χρονιές αμφισβητεί ο Τούρκος ιστορικός Prof.Dr.Hakki Acun και ισχυρίζεται, πως η ανέγερση έγινε το έτος Εγείρας 1224 δηλαδή το 1809.
Επικρατέστερο φέρεται να είναι το 1859.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’30 οι παράγκες, που ήταν δίπλα κι αριστερά στο πρόπυλο του τεμένους, κατεδαφίστηκαν και στη θέση τους ανεγέρθηκε το διώροφο κτίσμα, στο ισόγειο του οποίου υπήρχε το φαρμακείο του Νικ.Τσίτση κι ένας καφενές, ενώ στον όροφο ήταν η Λέσχη ΕΝΩΣΙΣ. Αριστερά διαβάζουμε στο υπέρθυρο του κτίσματος ΕΙΣΟΔΟΣ ΑΝΩ ΟΡΟΦΟΥ κι εννοεί την είσοδο της Λέσχης.
Το τέμενος Παζάρ Γερί Τζαμί και το διώροφο κατεδαφίστηκαν στην αρχή της βουλγαρικής κατοχής της Ξάνθης 1941-44. Οι Βούλγαροι πριν την κατεδάφιση του Τζαμιού το πυρπόλησαν, αφού προηγουμένως αφαίρεσαν ό,τι πολύτιμο υπήρχε. Τα χαλιά του δεν ήταν μεγάλης αξίας, όπως ήταν οι πολύτιμοι τάπητες της Οθωμανικής περιόδου, που αφαιρέθηκαν το 1913 μ’ εντολή του τσάρου Φερδινάνδου.
Μ’ εντολή του τσάρου επίσης αφαιρέθηκε τότε και η μεγάλη μπρούτζινη καμπάνα του Ρολογιού, που σήμερα βρίσκεται στην επιβλητική εκκλησία του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΝΕΦΣΚΙ στη Σόφια της Βουλγαρίας.
Εκδότης δελταρίου ο Εμμανουήλ Σ.Διακάκης-DELTA, σχ. 14.1 x 9.1 εκ.
Ας το ξεπεράσουμε όμως αυτό γιατί είναι ανακριβές και δεν χρειάζεται επιχειρηματολογία.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Παντζίκας στον οπισθότυπο, ετών 28-1918 και προφανώς εννοεί ότι γεννήθηκε το 1918. Η σούμα των δύο αριθμών μας δίνει το 1946.
Η ξανθιώτικη βιβλιογραφία αναφέρει, ότι η ανακαίνισή του Ρολογιού έγνε το 1937-38.
Και συνεχίζει με το σουξέ της εποχής “κάποτε κλάψαμε κι δυο και σ’ όνειρα εκτίζαμε παλάτια”. Τη μουσική του tango του 1936 έγραψε ο Γιάννης Βέλλας σε στίχους του Κώστα Kοφινιώτη.
Το μελωδικό τραγούδι μπορείτε ν’ απολαύσετε πατώντας το λινκ https://www.youtube.com/
watch?v=JJJz7wGl-Co
